Kogo zobaczę w lustrze? – psychodynamiczna psychoterapia dzieci i młodzieży, które doświadczyły przemocy seksualnej

Abstrakt

Celem artykułu jest opisanie zjawisk pojawiających się w relacji terapeutycznej w pracy z dziećmi i nastolatkami, które doświadczyły molestowania seksualnego. Autorka podkreśla znaczenie utrzymania przez terapeutę tzw. funkcji refleksyjnej przez analizę własnego przeciwprzeniesienia. Dziecko, które było ofiarą przemocy nie ma słów, by przekazać swoje przeżycia, przekazuje je zachowaniem, zabawą, przez budowanie relacji z terapeutą. Rozgrywanie przeżyć, które może uwalniać dziecko od napięcia, skazuje je na kolejne trudności i cierpienie, czasem poczucie niezrozumienia lub odrzucenia w relacjach. Dziecko wykorzystywane – szczególnie przez bliskiego dorosłego – może czuć się bardzo skrzywdzone, ale jednocześnie może również identyfikować się ze sprawcą, który jako jedyny mógł pełnić wobec niego funkcje opiekuńcze. Te identyfikacje stają się sposobem wchodzenia przez dziecko w jego kolejne relacje i przeżywania samego siebie, co ilustrują przedstawione w artykule przykłady kliniczne. W procesie psychoterapii czynniki, takie jak analiza relacji przeniesieniowo – przeciwprzeniesieniowej, możliwość podzielenia się swoimi myślami w obecności rozumiejącego drugiego, poznanie słów na określenie wewnętrznego napięcia stają się potencjałem dalszego rozwoju dziecka, pomagając mu przerwać błędne koła odreagowań i wchodzenia w relacje jako ofiara, ale też i sprawca.