Ryba, która ma głos. Prawo dziecka do partycypacji

Maja Brzozowska

Abstrakt


Artykuł przybliża specyfikę prawa dziecka do partycypacji, wskazując, że choć jest ono jednym z filarów praw dziecka w ogóle, stanowi spore wyzwanie, zarówno jeśli chodzi o jego rozumienie (wielość znaczeń, jakie można przypisać dziecięcej partycypacji), jak i urzeczywistnianie (uprzedzenia dotyczące myślenia o dzieciach jako aktywnych, sprawczych aktorach społecznych). Analizuję w nim rozumienie prawa do partycypacji zawarte w Konwencji o prawach dziecka. Przede wszystkim jednak moim celem jest podświetlenie kilku znaków zapytania, wątpliwości i problemów związanych z partycypacją dzieci, wynikających w dużej mierze, choć nie tylko, z asymetrii szeroko rozumianej władzy w relacjach między dziećmi a dorosłymi. Mając zwłaszcza na uwadze kontekst dzieci marginalizowanych, partycypację traktuję tutaj nie tylko jako prawo, które dziecko może egzekwować vis-a-vis dorosłych czy systemu, ale również jako relację między nim a dorosłymi i – szerzej – kontekstem społecznym. W obrębie tej relacji wskazuję z kolei trzy wątki, które w moim odczuciu są istotne dla jej budowania: sprawstwo, zaufanie i etyka troski. Nie traktuję ich przy tym jako odpowiedzi na pytanie o to, jak powinno być realizowane prawo dziecka do partycypacji, ale raczej jako kontekst, w jakim warto o nim myśleć.

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Arild Vis, S., Holtan, A., Thomas, N. (2012). Obstacles for child participation in care and protection cases – why Norwegian social workers find it difficult. Child Abuse Review, 1(21), 7–23.

Cashmore, J. (2002). Promoting the participation of children and young people in care. Child Abuse and Neglect, 26(8), 837–847.

Cockburn, T. (1998). Children and Citizenship in Britain. A Case for a Socially Interdependent Model of Citizenship. Childhood, 5(1), 97–114.

Cockburn, T. (2005). Children and the Feminist Ethic of Care. Childhood, 12(1), 71–89.

Fitzgerald, R., Graham, A., Smith, A., Taylor, N. (2010). Children’s participation as a struggle over recognition: Exploring the promise of dialogue. W: B. Percy-Smith, N. Thomas (red.), A Handbook of Children and Young People’s Participation. Perspectives for Theory and Practice. (ss. 293–305). Londyn–Nowy Jork: Routledge.

Gilligan, C. (2003). In a Different Voice: Psychological theory and Women’s Development. Cambridge: Harvard University Press.

Gulczyńska, A. (2017). Partycypacja społeczna dzieci i młodzieży – analiza dyskursu wykluczenia społecznego. Pedagogika społeczna, 1(63), 175–196.

Gulczyńska, A., Granosik, M. (red.). (2014). Empowerment w pracy socjalnej: praktyka i badania partycypacyjne. Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.

Hart, R. (1992). Children’s Participation: from Tokenism to Citizenship. Florencja: UNICEF Innocenti Research Centre.

Konwencja o prawach dziecka. Pobrane z: https://brpd.gov.pl/konwencja-o-prawach -dziecka.

Lansdown, G. (2001). Promoting Children’s Participation in Democratic Decision-Making. Florencja: UNICEF Innocenti Research Centre.

Lansdown, G. (2009). ’Evolving capacities’ explained. CRIN Review, 23, 7–10. Larkins, K. (2013). Enacting children’s citizenship: Developing understandings of how children enact themselves through actions and acts of citizenship. Childhood, 21(1), 7–21.

Lister, R. (2007). Why citizenship: Where, when, and how children? Theoretical Inquiries in Law, 8(2), 693–718.

Lundy, L. (2007). ‛Voice’ is not enough: conceptualising Article 12 of the United Nations Convention on the Rights of the Child. British Educational Research Journal, 33(6), 927–942.

Moran-Ellis, J., Sünker, H. (2013). Adult Trust and Children’s Democratic Participation. W: H. Warming (red.), Participation, Citizenship, and Trust in Children’s Lives (s. 32–51). Houndmills: Palgrave Mcmillan.

Munro, E. (2001). Empowering looked after children. Child and Family Social Work, 6(2), 129–137.

Postman, N. (1982). The Dissapearance of Childhood. Nowy Jork: Delacorte Press.

Shier, H. (2001). Pathways to participation: openings, opportunities, and obligations. Children and Society, 15(2), 107–117.

Thomas, N. (2007). Towards a theory of children’s participation. International Journal of Children’s Rights, 5, 199–218.

Thomas, N. (2012). Love, rights and solidarity: Studying children’s participation using Honneth’s theory of recognition. Childhood, 19(4), 453–466.

Tronto, C. J. (1993). Moral Boundaries: A Political Argument for an Ethic of Care. Londyn: Routledge

UN Committee on the Rights of the Child (2009). General Comment No. 12. The right of the child to be heard. Pobrane z: http://www2.ohchr.org/english/bodies/crc/docs/AdvanceVersions/CRC-C-GC-12.pdf.

UNICEF (2006). World Report on Violence Against Children. Pobrane z: https://www.unicef.org/violencestudy/reports/SG_violencestudy_en.pdf.

Warming, H. (red.). (2013). Participation, Citizenship, and Trust in Children’s Lives. Houndmills: Palgrave Mcmillan.


Refbacks

  • There are currently no refbacks.