Negatywne doświadczenia w dzieciństwie i związane z nimi zachowania szkodliwe dla zdrowia wśród polskich studentów

Abstrakt

Celem przekrojowego badania ankietowego było oszacowanie częstości występowania krzywdzenia dzieci i innych negatywnych doświadczeń w dzieciństwie (adverse childhood experiences, ACE) w Polsce oraz ich związek z zachowaniami ryzykownymi dla zdrowia. Badanie przeprowadzono na próbie złożonej ze 1722 losowo dobranych studentów z pięciu polskich uczelni, które zostały dobrane w sposób celowy. Badani wypełnili kwestionariusz dotyczący negatywnych doświadczeń w dzieciństwie. Wyniki badania wskazują na dużą częstość występowania krzywdzenia dzieci i innych negatywnych doświadczeń: przemocy fizycznej doświadczyło 46% respondentów, przemocy emocjonalnej – 42%, wykorzystywania seksualnego – 5%, a zaniedbywania emocjonalnego – także 5%. Poziom dysfunkcji w rodzinie również był wysoki: 3% badanych w dzieciństwie mieszkało z osobą uzależnioną od narkotyków, 21% – z osobą uzależnioną od alkoholu, 19% – z kimś, kto cierpiał na zaburzenia psychiczne, 8% było świadkami przemocy domowej, a 5% zadeklarowało dorastanie w rodzinie dotkniętej przestępczością. Żadnych negatywnych doświadczeń w dzieciństwie nie miało 23% respondentów, a 19% doświadczyło co najmniej czterech form ACE. Stwierdzono istotny związek między negatywnymi doświadczeniami a zachowaniami niekorzystnymi dla zdrowia, takimi jak próby samobójcze, nadużywanie alkoholu, używanie narkotyków, ryzykowne zachowania seksualne i palenie tytoniu. Otrzymane wyniki wskazują na potrzebę inwestowania w programy profilaktyczne.