Rodzice - sprawcy przemocy emocjonalnej

Abstrakt

Przemoc emocjonalna jest najczęstszą formą krzywdzenia dzieci przez rodziców. Brakuje ciągle wrażliwości społecznej na takie zachowania, chociaż ich dotkliwość jest oceniana przez dzieci jako podobna do kar fizycznych, zaś badania dowodzą, że maltretowanie psychiczne może prowadzić do zaburzeń w rozwoju. Genezy stosowania przemocy emocjonalnej wobec dzieci można szukać w dziewiętnastowiecznych koncepcjach „czarnej pedagogiki”, która zalecała podporządkowania dziecka rodzicom dowolnymi metodami. Dążenie do totalnej kontroli nad dzieckiem prowadzi do uwikłania rodzica w relację, w której przejawiana przez dziecko potrzeba autonomii jest traktowana jako zdrada.
Agresja werbalna ma wiele odmian - może przybierać postać wulgarnych obelg, ale także wyrafinowanych intelektualnie uszczypliwości. Stosowany jest także szantaż emocjonalny, w którym zmusza się dziecko do podległości, grożąc mu zerwaniem więzi emocjonalnych, nadużywając jego zaufania i przywiązania. W artykule przedstawione zostały różne modele relacji pomiędzy dziećmi a rodzicami stosującymi szantaż emocjonalny. Stosowanie przemocy emocjonalnej przez rodziców można interpretować jako wyraz uświadamianej sobie nieporadności w roli rodzica i dążenia do utrzymania kontroli. Paradoksalnie, rodzice tacy najbardziej boją się odrzucenia przez dzieci, którymi na co dzień pomiatają.