Zjawisko przemocy wobec dzieci w ocenie lekarzy pierwszego kontaktu

Abstrakt

Powszechnie występujące przypadki krzywdzenia dzieci, choć dosyć często nierozpoznawalne, są poważnym problemem społecznym na świecie, a także w naszym kraju. W profilaktyce tego zjawiska znamienną rolę odgrywają te grupy zawodowe, które mają częsty, bliski kontakt z dziećmi i znają środowisko rodzinne, m.in. lekarze.
Badania ankietowe prowadzone w grupie 96 lekarzy pracujących w podstawowej opiece zdrowotnej miały ocenić ich umiejętności rozpoznawania u dzieci przejawów i następstw zdrowotnych stosowanej przemocy przez dorosłych. 61,3% badanej grupy lekarzy spotkało się w swojej praktyce z dziećmi, wobec których stosowane były różne formy przemocy. Najczęściej dostrzegane i najlepiej rozpoznawane były objawy będące następstwem krzywdzenia fizycznego (54,7% ankietowanych) oraz skutki zaniedbań potrzeb biologicznych i emocjonalnych dzieci (84,8%), a także konsekwencje przemocy psychicznej (66,3%). Rzadziej kojarzono patologie u dzieci z wykorzystywaniem seksualnym (22,7%). Najczęstszymi przyczynami omawianego zjawiska według obserwacji lekarzy były: alkoholizm w rodzinie, konflikty rodzinne, środowisko kryminogenne, rzadziej choroba psychiczna czy wygórowane ambicje rodziców, nieadekwatne do możliwości dziecka. Skuteczność podejmowanych interwencji w znanych przypadkach zespołu maltretowanego dziecka była niewielka - tylko 16,3 % z nich zakończyło się pomyślnie dla dzieci. Ważnym problemem wymagającym działań edukacyjnych okazała się niewiedza i brak kompetencji 30% ankietowanych lekarzy w zakresie identyfikowania i rozwiązywania omawianego problemu.