Metody oceny ryzyka recydywy przestępstw seksualnych

Abstrakt

Ocena ryzyka jest podstawą podejmowania skutecznych działań wobec sprawców przestępstw. Rozpoznanie ryzyka stwarzanego przez sprawców przestępstw oraz czynników związanych z powrotem do zachowań przestępczych ma decydujące znaczenie dla identyfikacji odpowiednich, skutecznych form interwencji mających zmniejszyć ryzyko recydywy. Chociaż powszechnie uważa się, że metody aktuarialne przewyższają diagnozę kliniczną pod względem trafności predykcyjnej, krytycy podejścia aktuarialnego zwracają uwagę na istotne ograniczenia aktuarialnej oceny ryzyka. Specjaliści nie osiągnęli dotąd konsensusu co do tego, które czynniki ryzyka odznaczają się największą trafnością predykcyjną, oraz w jaki sposób należy łączyć te czynniki w całościową ocenę. W niniejszym artykule omówiono kilka istotnych zagadnień teoretycznych związanych z oceną poziomu ryzyka recydywy u przestępców seksualnych oraz przedstawiono alternatywne podejście do oceny ryzyka. Model wieloosiowej oceny ryzyka (Multiaxial Risk Appraisal – MARA) odzwierciedla kompleksowe podejście do oceny ryzyka, uwzględniające metody „nomotetyczne” (skale aktuarialne i psychometryczną diagnozę psychopatologii i cech psychoseksualnych) oraz „idiograficzne” (opartą na podejściu empirycznym diagnozę kliniczną i dynamiczne zmiany wpływające na poziom ryzyka). Jedną z korzyści wynikających z zastosowania modelu MARA jest fakt, że sformułowana w ten sposób ocena bierze pod uwagę możliwość istnienia zróżnicowanych czynników etiologicznych wpływających na poziom ryzyka recydywy oraz uwzględnia dynamiczne czynniki związane z ryzykiem.