Udział małoletniego pokrzywdzonego w kontradyktoryjnym procesie karnym

Katarzyna Girdwoyń

Abstrakt


Wchodzące w życie 1 lipca 2015 r. zmiany przepisów Kodeksu postępowania karnego, oznaczające silniejsze zaakcentowanie kontradyktoryjności procesu, rodzą poważne obawy o praktyczną ochronę praw i interesów jego uczestników, w szczególności osób małoletnich działających w charakterze stron postępowania. Wątpliwości dotyczą także wpływu nowelizacji na tryb i sposób przesłuchania tej kategorii świadków. W artykule podjęto próbę przeanalizowania w sposób kompleksowy sytuacji prawnej dziecka w nowym modelu postępowania, który zakłada zwiększenie aktywności stron przy jednoczesnym ograniczeniu aktywności sądu w procesie dowodzenia. Za zasadne uznano zwięzłe wskazanie zmian najbardziej istotnych z punktu widzenia dziecka zarówno jako strony postępowania, jak i świadka, a także próbę oceny tych zmian przez pryzmat minimalnych wymagań, które wynikają z Dyrektywy Parlamentu Europejskiej i Rady 2012/29/UE z 25 października 2012 r. Z uwagi na charakter zmian, w tekście zasygnalizowano jedynie kwestie związane z pozycją dziecka przy konsensualnych trybach zakończenia postępowania. Zagadnienie to wymaga odrębnego opracowania z uwagi na bardzo poważne zmiany dotyczące zarówno instytucji skazania bez rozprawy, jak i skazania oskarżonego i wymierzenia mu określonej sankcji bez przeprowadzania postępowania dowodowego wskutek uwzględniania przez sąd wniosku tego uczestnika postępowania.

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bieńkowska, B. T. (2015). Opinia prywatna biegłego w świetle nowelizacji Kodeksu postępowania karnego ustawą z dnia 27 września 2013 r. W: M. Rogacka-Rzewnicka, H. Gajewska-Kraczkowska, B. T. Bieńkowska (red.), Wokół gwarancji współczesnego procesu karnego. Księga jubileuszowa Profesora Piotra Kruszyńskiego. Warszawa: Wolters Kluwer.

Błaszyk, M. (2013). Zawieszenie biegu terminu do dokonania czynności procesowej jako rozszerzenie gwarancji procesowych pokrzywdzonego – rozważania na przykładzie skargi subsydiarnej. W: P. Wiliński (red.), Kontradyktoryjność w polskim procesie karnym. Warszawa: Wolters Kluwer.

Bojańczyk, A. (2011). Dowód prywatny w postępowaniu karnym w perspektywie prawnoporównawczej. Warszawa: Wolters Kluwer.

Bojańczyk, A. (2014). Artykuł 167 k.p.k.: czy rzeczywiście podstawa dla nowego, kontradyktoryjnego model postępowania? Palestra, 7–8/2014.

Dudka, K. (2015). Rola prokuratora w znowelizowanym postępowaniu karnym. Prokuratura i Prawo, 1–2/2015.

Gadomska-Radel, A. (2015). Przesłuchanie dziecka jako ofiary i świadka przestępstwa w procesie karnym. Warszawa: Wolters Kluwer.

Gajewska-Kraczkowska, H., (2011). Przesłuchanie małoletniego w postępowaniu karnym: Paternalizm a rzetelność procesu karnego. W: T. Grzegorczyk (red.), Funkcje procesu karnego. Księga jubileuszowa Profesora Janusza Tylmana. Warszawa: Wolters Kluwer.

Grzegorczyk, T. (2015). Postępowanie przygotowawcze w świetle nowelizacji z dnia 27 września 2013 r. i rola w nim prokuratora w aspekcie sądowego stadium procesu. Prokuratura i Prawo, 1–2/2015.

Elegańczyk, J., Steppa, W. (2013). Badanie opinii sędziów i prokuratorów niektórych jednostek organizacyjnych apelacji poznańskiej na temat projektowanych zmian kodeksu postępowania karnego.

W: P. Wiliński P. (2014). Etyczne i proceduralne determinanty pełnienia funkcji sędziego, obrońcy i oskarżyciela w kontradyktoryjnym procesie karnym. Palestra, 3–4/2014.

Kmiecik, R. (2015). Rola i zadania prokuratora w znowelizowanej procedurze karnej. Prokuratura i Prawo, 1–2/2015.

Kochel, K. (2013). Pozycja oraz uprawnienia pokrzywdzonego w projekcie nowelizacji kodeksu postępowania karnego W: P. Wiliński (red.),Kontradyktoryjność w polskim procesie karnym. Warszawa: Wolters Kluwer.

Koper, R. (2015). Istota i charakter prawny regulacji określonej w art. 59a k.k. Przegląd sądowy, 1/2015.

Krawiec, A. Z. (2012). Małoletni pokrzywdzony w polskim procesie karnym. Toruń: Dom Organizatora.

Kremens, K., Jasiński, W. (2013). Obciążenie powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury i prokuratorów postępowaniami przygotowawczymi w 2011 r. Wrocław.

Kulesza, C. (2014). Rola prokuratora w znowelizowanym kodeksie postępowania karnego. Prokuratura i Prawo, 4/2014.

Kulesza, C. (2015). Rola obrońcy w gromadzeniu dowodów i w prowadzaniu ich do podstawy dowodowej orzeczenia sądowego w znowelizowanym Kodeksie postępowania karnego W: M. Rogacka-Rzewnicka, H. Gajewska-Kraczkowska, B. T. Bieńkowska (red.), Wokół gwarancji współczesnego procesu karnego. Księga jubileuszowa Profesora Piotra Kruszyńskiego. Warszawa: Wolters Kluwer.

Kruszyński, P., Zbrojewska, M. (2014). Nowy model postępowania o ukształtowany nowelą do k.p.k. z 27 września 2013. Palestra, 1–2/2014.

Kwiatkowski, Z. (2013). Kilka uwag na tle art. 168a projektu zmian kodeksu postępowania karnego W: P. Wiliński (red.), Kontradyktoryjność w polskim procesie karnym. Warszawa: Wolters Kluwer.

Lach, A. (2015). Umorzenie postępowania karnego na podstawie art. 59a k.k. Prokuratura i Prawo, 1–2/2015.

Ministerstwo Sprawiedliwości (2011). Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego i niektórych innych ustaw. Pobrane z: http://bip.ms.gov.pl/pl/projekty-aktow-prawnych/prawo-karne/.

Paprzycki, L. K. (2015). Rzetelność trybów konsensualnych po nowelizacji 2013–2015 W: M. Rogacka-Rzewnicka, H. Gajewska-Kraczkowska, B. T. Bieńkowska (red.), Wokół gwarancji współczesnego procesu karnego. Księga jubileuszowa Profesora Piotra Kruszyńskiego. Warszawa: Wolters Kluwer.

Sejm RP (2012). Druk sejmowy nr 870. Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw. Pobrane z: http://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/druk.xsp?nr=870.

Stefański, R. A. (2004). W: J. Bratoszewski, L. Gardocki, Z. Gostyński, S. M. Przyjemski, R. A. Stefański, S. Zabłocki (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 2. Warszawa: Dom Wydawniczy ABC.

Stefański, R. A. (2013). O nieadekwatności projektowanych zmian w zakresie postępowania przygotowawczego do proponowanego modelu rozprawy głównej W: P. Wiliński (red.), Kontradyktoryjność w polskim procesie karnym. Warszawa: Wolters Kluwer.

Stefański, R. A. (2015). Końcowe zapoznanie z materiałami postępowania przygotowawczego w świetle noweli z dnia 27 września 2013 r. Prokuratura i Prawo, 1–2/2015.

Trocha, O. (2011). Praktyka przesłuchiwania dzieci w Polsce. Raport z badań aktowych. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 10(2), 35–55.

Trocha, O. (2015). Ochrona małoletniego pokrzywdzonego w postępowaniu karnym. Perspektywa prawna. W: L. Mazowiecka (red.), Dziecko uczestniczące w postępowaniu karnym. Warszawa: Wolters Kluwer.

Trybunał Konstytucyjny (2014). Uzasadnienie wyroku z dnia 21 stycznia 2014 r., SK 5/12 (Dz.U. z 2014 r., poz. 135).

Zabłocki, S. (2015). Artykuł 167 k.p.k. po jego nowelizacji – wstępne nakreślenie problemów. Palestra, 7–8/2015.


Refbacks

  • There are currently no refbacks.