„Karmienie się dzieckiem na żądanie” – doświadczenie parentyfikacji w relacjach uczestników internetowych forów dyskusyjnych

Aneta Jarzębińska, Barbara Chojnacka

Abstrakt


Rodzina to naturalne środowisko życia i rozwoju każdego człowieka. Dom rodzinny kształtuje nas, wyposaża na daleką podróż, jaką jest dalsze, samodzielne życie. Wszelkie występujące w nim trudności w znaczący sposób wpływają na funkcjonowanie środowiska rodzinnego oraz jego poszczególnych członków. W artykule podjęto problematykę zjawiska parentyfikacji, czyli odwrócenia ról w rodzinie, doświadczanego przez uczestników dyskusji na forach internetowych. Autorki prezentują wyniki analizy danych zastanych, skupiając je wokół następujących problemów: uwarunkowania parentyfikacji, identyfikacja ról podejmowanych w rodzinie, mechanizmy podtrzymywania przez rodziców sytuacji parentyfikacji i konsekwencje tego rodzaju doświadczeń dla ich ofiar. Parentyfikacja okazuje się doświadczeniem trudnym, postrzeganym przez forumowiczów z perspektywy czasu jako krzywda, niesprawiedliwość, a nawet trauma. Artykuł podkreśla konieczność dalszych badań pedagogicznych w tym obszarze, zwłaszcza mających na celu opracowanie skutecznych sposobów zapobiegania zjawisku i terapii osób nim doświadczonych.


Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Aouil, B. (2008). Komunikowanie się Internecie – narzędzia, specyfika, właściwości. W: M. Wawrzak-Chodaczek (red.), Komunikacja społeczna w świecie wirtualnym (s. 11–40). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Babbie, E. (2008). Podstawy badań społecznych. Warszawa: Wydawnictwo naukowe PWN.

Berelson, B. (1952). Content analysis in communication research. Glencoe: The Free Press.

Böszörményi-Nagy, I., Spark, G. M. (1973). Invisible loyalties: reciprocity intergenerational family therapy. Nowy Jork, NY: Harper@Row.

Castells, M. (2003). Galaktyka Internetu. Refleksje nad Internetem, biznesem i społeczeństwem. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Chase, N. D. (1999). Parentification: An overview of therapy, research and societal issues. W: N. D. Chase (red.), Burdened children theory. research and treatment of parentification (s. 3–34). Londyn: Thousand Oaks – New Delhi: Sage Publications.

Gibbs, G. (2011). Analizowanie danych jakościowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Główny Urząd Statystyczny. (2014). Rocznik Demograficzny 2013. Warszawa: GUS.

Greń, Z. (2009). Zabawy językowe w dyskusjach internetowych. W: D. Ulicka (red.), Tekst (w) sieci. Cz. 1, Tekst, język, gatunki (s. 91–100). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.

Grzegorzewska, I. (2016). Parentyfikacja w rodzinach z problemem alkoholowym. Alcoholism and Drug Addiction, 27–38.

Gwóźdź, M. (2002). Realne kontakty wwirtualnym świecie na przykładzie forum „e-generacja”. W: L. H. Haber (red.), Polskie doświadczenia w kształtowaniu społeczeństwa informacyjnego. Dylematy cywilizacyjno-kulturowe (s. 541–546). Kraków: Wydział Nauk Społecznych Stosowanych Akademii Górniczo Hutniczej.

Haxhe, S. (2016). Parentification and related processes: distinction an implications for clinical practice. Journal of Family Psychotherapy, 3(27), 185–199.

Hooper, L. M. (2007). The application of attachment theory and family systems theory to the phenomena of parentification. The Family Journal: Counselling and Therapy for Families and Couples, 15(3), 217–223.

Joyce, A. (2005). The parent – infant relationship and infant mental health. W: T. Baradon, C. Broughton, I. Gibbs, J. James, A. Joyce, J. Woodhead, The practice of psychoanalytic parent – infant psychotherapy (s. 5–24). Londyn – Nowy Jork, NY: Routledge.

Jurkovic, G. J. (1997). Lost childhoods: the plight of the parentified child. Nowy Jork, NY: Brunner/Mazel Publishers.

Karwatowska, M., Jarosz, B. (2013). Forum internetowe, czyli cyberkomunikacja o ograniczonym zasięgu społecznym. Polonica, XXXIII, 109–121.

Kellerman, D. S., Kasprzak, P. (2006). Biblia Komputerowa. Tom 1. Kraków: Pinnex.

Kozinets, R. V. (2012). Netnografia. Badania etnograficzne on-line. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Kuleta, M., Wasilewska, M. (2014). Charakterystyka systemów rodzinnych, w których występuje zjawisko parentyfikacji. W: Borzęcki A. (red.), Higiena i środowisko a zdrowie człowieka. Tom 1, (s. 46–54). Lublin: Wydawnictwo Norbertinum.

Lesińska-Sawicka, M. (2001). Socjomedyczne aspekty spóźnionego macierzyństwa. Roczniki Socjologii Rodziny, 245–257.

Lisiecki, M. (2001). Komunikacja przez komputer (CMC). W: G. Habrajska (red.), Język w komunikacji. Tom 3 (s. 106–118). Łódź: Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna.

Lisowska-Magdziarz, M. (2004). Analiza zawartości mediów. Przewodnik dla studentów. Kraków: Impuls.

Makowska, M., Boguszewski, R. (2013). Analiza danych zastanych – zagadnienia wstępne. W: M. Makowska (red.), Analiza danych zastanych. Przewodnik dla studentów (s. 9–31). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Miller, A. (1999). Zniewolone dzieciństwo. Poznań: Wydawnictwo Media Rodzina.

Minuchin, S. (1974). Families and family therapy. Boston, MA: Harvard Press. Pilch, T. (1977). Zasady badań pedagogicznych. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Rostowska, T. (1995). Transmisja międzypokoleniowa w rodzinie: w zakresie wybranych wymiarów osobowości. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Rostowska, T., Borchet, J. (2016). Proces parentyfikacji w kontekście teorii systemowej. Roczniki Pedagogiczne, 3, 6–21.

Schier, K. (2012). „Gdy dziecko staje się rodzicem” – odwrócona troska, czyli zjawisko parentyfikacji w rodzinie. W: B. Tryjarska (red.), Bliskość w rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości (s. 63–80). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Schier, K. (2015). Dorosłe dzieci. Psychologiczna problematyka odwrócenia ról w rodzinie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Silverman, D. (2008). Prowadzenie badań jakościowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Styńska, A. (2006). Pomoc on-line. Niebieska Linia, 5, 20–22.

Szczepaniak, K. (2012). Zastosowanie analizy treści w badaniach artykułów prasowych – refleksje metodologiczne. Acta Universitatis Lodziensis Folia Sociologica, 42, 99–121.

Taras, B. (2004). Gall Anonim w Internecie, czyli o komunikacji incognito. W: M. Kita, J. Grzeniam (red.), Dialog a Nowe Media (s. 42–45). Katowice.

Wasilewska, M. (2012). Parentyfikacja jako efekt międzypokoleniowego dziedzictwa traumy. W: D. Kubacka-Jasiecka, M. Kuleta (red.), Reflection on psychological mechanisms of trauma and posttraumatic development (s. 39–53). Kraków: Krakowska Oficyna Naukowa Tekst.

Wolska, M. (2000). Rodzinna lojalność. W: B. Kosek-Nita, D. Raś (red.), Kontakty z ludźmi ‘innymi’ jako problem wychowania, opieki i resocjalizacji (s. 49–60). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.


Refbacks

  • There are currently no refbacks.