Krzywdzenie emocjonalne w dzieciństwie a zachowania autodestrukcyjne. Wyniki badań polskich studentów

Katarzyna Pilarczyk, Joanna Włodarczyk

Abstrakt


Artykuł prezentuje wyniki badania ankietowego przeprowadzonego na próbie 1722 studentów z pięciu polskich uczelni. Jego celem było poznanie skali doświadczania przemocy i zaniedbania emocjonalnego w dzieciństwie oraz związku między nimi a zachowaniami autodestrukcyjnymi, takimi jak próby samobójcze i samookaleczenia. Wśród badanych studentów 42,18% potwierdziło, że było ofiarą przemocy emocjonalnej w dzieciństwie, a 25,07% – zaniedbania emocjonalnego. W przypadku zachowań autodestrukcyjnych 16,66% badanych deklarowało dokonywanie samookaleczeń, a 4,60% podjęło próbę samobójczą. Analizy wykazały silny związek między doświadczaniem krzywdzenia emocjonalnego w dzieciństwie a podejmowaniem zachowań autodestrukcyjnych.


Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Andover, M. S., Pepper, C. M., Ryabchenko, K. A., Orrico, E. G., Gibb, B. E. (2005). Self-Mutilation and Symptoms of Depression, Anxiety, and Borderline Personality Disorder. Suicide and Life-Threatening Behavior, 35(5), 581–591. DOI: 10.1080/00034983.1946.11685291.

Armiento, J., Hamza, C. A., Stewart, S. L., Leschied, A. (2016). Direct and indirect

forms of childhood maltreatment and nonsuicidal self-injury among clinically-

-referred children and youth. Journal of Affective Disorders, 200, 212–217. DOI:

1016/j.jad.2016.04.041.

Bąbik, A., Olejniczak, D. (2014). Uwarunkowania i profilaktyka samobójstw wśród dzieci

i młodzieży wPolsce. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 13(2), 99–121.

Baetens, I., Claes, L., Onghena, P., Grietens, H., Van Leeuwen, K., Pieters, C., …

Griffith, J. W. (2014). Non-suicidal self-injury in adolescence: A longitudinal study of the relationship between NSSI, psychological distress and perceived parenting. Journal of Adolescence, 37(6), 817–826. DOI: 10.1016/j.adolescence.2014.05.010.

Bellis, M. A., Hughes, K., Leckenby, N., Jones, L., Baban, A., Kachaeva, M. i in. (2014).

Adverse childhood experiences and associations with health-harming behaviours in young adults: surveys in eight eastern European countries. Bull World Health Organ, 1;92(9), 641–655.

Brausch, A. M., Gutierrez, P. M. (2010). Differences in non-suicidal self-injury and suicide attempts in adolescents. Journal of Youth and Adolescence, 39(3), 233–242. DOI: 10.1007/s10964-009-9482-0.

Browne, K. D., Lynch, M. A. (1997). The cost of child abuse and neglect. Child Abuse Review, 6(4), 237–240. DOI: 10.1002/(SICI)1099-0852(199710)6:4<237::AID-CAR349>3.0.CO;2-T.

Butchart, A., Phinney, A., Check, P., Villaveces, A. (2004). Preventing violence: a guide

to implementing the recommendations of the World report on violence and health. Department of Injuries and Violence Prevention. Genewa: World Health Organization.

Centers for Disease Control and Prevention. (2014). The relationship between bullying

and suicide: What we know and what it means for schools. Pobrane z: http://www.

cdc.gov/violenceprevention/pdf/bullying-suicide-translation-final-a.pdf.

Csorba, J., Dinya, E., Plener, P., Nagy, E., Páli, E. (2009). Clinical diagnoses, characteristics of risk behaviour, differences between suicidal and non-suicidal subgroups

of Hungarian adolescent outpatients practising self-injury. European Child and Adolescent Psychiatry, 18(5), 309–320. DOI: 10.1007/s00787-008-0733-5

Egeland, B. (2009). Taking stock: Childhood emotional maltreatment and developmental psychopathology. Child Abuse & Neglect, 33, 22–26. DOI: 10.1016/j.chiabu.2008.12.004.

Garbarino, F., Guttmann, E., Seeley, J. W. (1986). The Psychologically Battered Child. San Francisco, CA: Jossey Bass.

Glaser, D. (2011). Jak sobie radzić z problemem krzywdzenia i zaniedbywania emocjonalnego – dalszy rozwój ram konceptualnych (FRAMEA). Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 10(4), 18–36.

Gmitrowicz, A. (2004). 10 Europejskie Sympozjum nt. Samobójstw i Zachowań Samobójczych. Psychiatria i Psycholologia Kliniczna, 4(4), 249–250.

Gmitrowicz, A., Kostulski, A., Kropiwnicki, P., Zalewska-Janowska, A. (2014). Cutaneous Deliberate Self-harm in Polish School Teenagers – An Interdisciplinary Challenge. Acta Dermato Venereologica, 94(4), 448–453. DOI: 10.2340/00015555-1690.

Gould, M., Shaffer, D., Fisher, P., Garfinkel, R. (1998). Separation/divorce and child and adolescent completed suicide. Journal of American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 37(2), 155–62.

Gulbas, L. E., Hausmann-Stabile, C., De Luca, S. M., Tyler, T. R., Zayas, L. H. (2015). An exploratory study of nonsuicidal self-injury and suicidal behaviors in adolescent Latinas. American Journal of Orthopsychiatry, 85(4), 302-314. DOI: 10.1037/ort0000073.

Iwaniec, D. (1995). The Emotionally Abused and Neglected Child: Identification, Assessment and Intervention. Chichester: John Wiley & Sons.

Iwaniec, D. (2012). Emocjonalne krzywdzenie dzieci. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 11(2), 29–47.

Iwaniec, D., Larkin, E., Higgins, S. (2006). Research review: Risk and resilience in cases of emotional abuse. Child & Family Social Work, 11, 73–82. DOI: 10.1111/j.1365-2206.2006.00398.x.

Kądziela-Olech, H. (2015). Profil zaburzeń psychicznych na podstawie psychiatrii konsultacyjnej u pacjentów hospitalizowanych w wielospecjalistycznym dziecięcym szpitalu klinicznym. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 11(2), 197–204.

Kądziela-Olech, H., Źak, G., Kalinowska, B., Wągrocka, A., Perestret, G., Bielawski, M. (2015). Częstość zamierzonych samookaleczeń bez intencji samobójczych – Nonsuicidal Self-Injury (NSSI) wśród uczniów szkół ponadpodstawowych w odniesieniu do wieku i płci. Psychiatria Polska, 49(4), 765–778 .

Kavanagh, C. (1982). Emotional abuse and mental injury: a critique of the concept and recommendation for practice, Journal of American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 21, 171–177.

Klonsky, E. D. (2007). The functions of deliberate self-injury: Areview of the evidence. Clinical Psychology Review, 27(2), 226–239. DOI: 10.1016/j.cpr.2006.08.002.

Klonsky, E. D., Glenn, C. R. (2008). Resisting urges to self-injure. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 36(2), 211–220. DOI: 10.1017/S1352465808004128.

Kubiak, A. (2016). Rola przemocy doświadczonej w dzieciństwie w podejmowaniu samouszkodzeń. Dziecko Krzywdzone, Teoria, badania, praktyka, 15(2), 32–55.

Makara-Studzińska, M. (2013). Przyczyny prób samobójczych u młodzieży w wieku 14-18 lat. Psychiatria, 10(2), 76–83.

Makaruk, K., Włodarczyk, J., Sethi, D., Michalski, P., Szredzińska, R., Karwowska, P. (2018). Negatywne doświadczenia w dzieciństwie i związane z nimi zachowania szkodliwe dla zdrowia wśród polskich studentów. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 17(2), 58–97.

Messer, J. M., Fremouw, W. J. (2008). Acritical review of explanatory models for self- -mutilating behaviors in adolescents. Clinical Psychology Review, 28(1), 162–178 DOI: 10.1016/j.cpr.2007.04.006.

Napieralska, E., Kułaga, Z., Gurzkowska, B., Grajda, A. (2010). Epidemiologia zgonów dzieci i młodzieży z powodu samobójstw w Polsce w latach 1999-2006. Probl Hig Epidemiol, 91(1), 92–98.

Navarre E. L. (1987). Psychological maltreatment: the core component of child abuse, w: M. R. Brassard, R. Germain, S. N. Hart (red.), Psychological Maltreatment of Children and Youth (s. 45–58). Nowy Jork, NY: Pergamon Press.

Nock, M. K., Favazza, A. R. (2009). Nonsuicidal self-injury: Definition and classification. Understanding Nonsuicidal Self-Injury: Origins, Assessment, and Treatment, 9–18. DOI: 10.1037/11875-001.

Norman, R. E., Byambaa, M., De, R., Butchart, A., Scott, J., Vos, T. (2012). The LongTerm Health Consequences of Child Physical Abuse, Emotional Abuse, and Neglect: ASystematic Review and Meta-Analysis. PLoS Medicine. DOI: 10.1371/ journal.pmed.1001349.

Orlando, C. M., Broman-Fulks, J. J., Whitlock, J. L., Curtin, L., Michael, K. D. (2015). Nonsuicidal Self-Injury and Suicidal Self-Injury: A Taxometric Investigation. Behavior Therapy, 46(6), 824–833. DOI: 10.1016/j.beth.2015.01.002.

Peh, C. X., Shahwan, S., Fauziana, R., Mahesh, M. V., Sambasivam, R., Zhang, Y. J., … Subramaniam, M. (2017). Emotion dysregulation as a mechanism linking child maltreatment exposure and self-harm behaviors in adolescents. Child Abuse and Neglect, 67, 383–390. DOI: 10.1016/j.chiabu.2017.03.013

Pawłowska, B., Potembska, E., Zygo, M., Olajossy, M., Dziurzyńska, E. (2016). Rozpowszechnienie samouszkodzeń dokonywanych przez młodzież w wieku od 16 do 19 lat. Psychiatria Polska, 50(1), 29–42. DOI: 10.12740/PP/36501.

Sethi, D., Bellis, M., Hughes, K., Gilbert, R., Mitis, F., Galea, G. (2013). European report on preventing child maltreatment. Kopenhaga: World Health Organization Regional Office for Europe. Pobrane z: http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0019/217018/European-Report-on-Preventing-Child-Maltreatment.pdf.

Stoltenborgh, M., Bakermans-Kranenburg, M. J., Alink, L. R. A., Van Ijzendoorn, M. H. (2012). The universality of childhood emotional abuse: A meta-analysis of worldwide prevalence. Journal of Aggression, Maltreatment and Trauma, 21(8), 870–890. DOI: 10.1080/10926771.2012.708014.

Suyemoto, K. L. (1998). The functions of self-mutilation. Clinical Psychology Review, 18(5), 531–554. DOI: 10.1016/S0272-7358(97)00105-0.

Warzocha, D., Gmitrowicz, A., Pawełczyk, T. (2008). Związek samouszkodzeń wśród młodzieży hospitalizowanej psychiatrycznie z rodzajem zaburzeń psychicznych i wybranymi czynnikami środowiskowymi. Psychiatria Polska, 42(5), 659–669.

WHO. (1999). Report on Consultation on Child Abuse Prevention. Genewa: World Health Organisation.

WHO. (2014). Adolescents: Health risks and solutions. Genewa: World Health Organisation. Pobrane z: http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs345/en/.

WHO. (2018). Survey of adverse childhood experiences and associated health-harming behaviours among Polish students. Kopenhaga: World Health Organisation. Pobrane z: http://www.euro.who.int/en/countries/poland/publications/ survey-of-adverse-childhood-experiences-and-associated-health-harmingbehaviours-among-polish-students-2018.

WHO, International Society for Prevention of Child Abuse and Neglect. (2006). Preventing child maltreatment: a guide to taking action and generating evidence. Genewa: World Health Organization. Pobrane z: http://apps.who.int/iris/ bitstream/10665/43499/1/9241594365_eng.pdf.

Włodarczyk, J. (2017). Przemoc wobec dzieci. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 16(1), 192–213.

Wright, M. O. D. (2007). The long-term impact of emotional abuse in childhood: Identifying mediating and moderating processes. Journal of Emotional Abuse, 7, 1–8. DOI: 10.1300/J135v07n02_01.

Wycisk, J. (2006). Samouszkodzenia umiarkowane – charakterystyka zjawiska. W: A. Suchańska, J. Wycisk (red.), Samouszkodzenia: istota, uwarunkowania, terapia (s. 11–18). Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.

Yates, T. M. (2009). Developmental pathways from child maltreatment to nonsuicidal self-injury. W: Understanding nonsuicidal self-injury: Origins, assessment, and treatment. (s. 117–137). American Psychological Association. DOI: 10.1037/11875-007.

Yates, T. M., Tracy, A. J., Luthar, S. S. (2008). Nonsuicidal self-injury among “privileged” youths: Longitudinal and cross-sectional approaches to developmental process. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 76(1), 52–62.

Żechowski, C., Namysłowska, I. (2008). Kulturowe i psychologiczne koncepcje samouszkodzeń. Psychiatria Polska, 42(5), 647–657.


Refbacks

  • There are currently no refbacks.