Agresja elektroniczna dzieci i młodzieży – różne wymiary zjawiska

Abstrakt

Agresja elektroniczna, czyli w dużym uproszczeniu taka, do której realizacji stosuje się współczesne technologie komunikacyjne – głównie Internet i telefony komórkowe, jest powszechnie uważana za poważny problem zarówno z obszaru zdrowia publicznego, jak i edukacji. Coraz częściej realizowane są zarówno na świecie, jak i w Polsce różnego rodzaju kampanie społeczne i inne działania, głównie o charakterze edukacyjnym, które mają na celu zapobieganie bądź interwencję, kiedy taka agresja się pojawia. Z drugiej jednak strony, nawet czołowi badacze problematyki zauważają, iż sama definicja zjawiska oraz jego subtypów są na obecnym etapie rozważań słabo dopracowane. Utrudnia to nie tylko ilościowe badania naukowe, w których trzeba operacjonalizować zmienne, ale także przez brak jasnej definicji zjawiska i sposobu pomiaru w różnych badaniach, utrudnione są wszelkie próby porównań międzypopulacyjnych. Do tego brak wyodrębnionych subtypów zjawiska powoduje, że w rozważaniach nadmiernie generalizuje się znaczną ilość różnych jakościowo zachowań, gubiąc tym samym społeczną specyfikę poszczególnych typów zachowań, które można charakteryzować jako agresję elektroniczną. W artykule dokonano przeglądu różnych wymiarów, które warto brać pod uwagę definiując i operacjonalizując poszczególne rodzaje agresji elektronicznej. Ograniczono się do tych sytuacji, w których sprawcami lub ofiarami agresji elektronicznej są dzieci i młodzież. Wykorzystano wymiary stosowane do charakterystyki agresji rówieśniczej rozumianej w sposób tradycyjny oraz te, które zostały zidentyfikowane w badaniach jakościowych opartych głównie na metodzie wywiadu (on-line i face-to-face) ze studentami, młodzieżą i nauczycielami, którzy byli sprawcami, ofiarami lub świadkami agresji elektronicznej.