Zachowania agresywne (przemoc) jako produkty powstałe w toku interakcji – przykłady z narracji biograficznych wychowanków pieczy zastępczej

Abstrakt

Celem artykułu jest wielowymiarowa refleksja nad zjawiskiem przemocy. Omówiono w nim problematykę kształtowania zachowań agresywnych, w tym przemocy, wśród uczniów i wychowanków pieczy zastępczej. Punktem wyjścia jest założenie, że krzywda dziecka w środowisku rodzinnym jest predyktorem zachowań agresywnych w przyszłości. W tekście przywołano wnioski z badań oraz fragmenty wywiadów własnych, przeprowadzonych z osobami pochodzącymi z rodzin alkoholowych. Narracje biograficzne ujęte w artykule dotyczą doświadczania przemocy z obszarów środowiska szkolnego i wątków odrzucenia przez rówieśników. Rodzina, szkoła i grupa rówieśnicza stają się obszarami, w których kształtuje się tożsamość jednostki. Istotą kształtowania jest proces interakcji. I w związku z tym każde z nich przyczynia się do eksternalizacji zachowań nieakceptowanych u dziecka. Dlatego, podejmując problematykę zachowań agresywnych, skupiam uwagę na wychowankach pieczy zastępczej należących do tzw. grup ryzyka.