Alienacja rodzicielska a przemoc emocjonalna – podejście systemowe w diagnozie problemu

Abstrakt

Artykuł jest analizą alienacji rodzicielskiej z perspektywy diagnozy psychologicznej umożliwiającej jej odróżnienie od reakcji dziecka na rodzica faktycznie krzywdzącego. W pierwszej kolejności należy wskazać, że wywieranie na dziecko wpływu prowadzącego do alienacji jest formą emocjonalnej przemocy i powoduje skutki podobne do innych form jego krzywdzenia. Opiniowanie i wyciąganie wniosków wyłącznie na podstawie diagnozy dziecka nie jest wystarczające. Opierając się na współczesnych modelach alienacji rodzicielskiej, proponujemy systemowe podejście do jej diagnozowania, w którym konieczne jest uwzględnienie psychologicznej charakterystyki funkcjonowania dziecka, cech funkcjonowania rodziców oraz interakcji między nimi, podłoża motywacyjnego towarzyszącego alienacji, a także relacji każdego z rodziców z dzieckiem. Artykuł kończą wskazówki mogące służyć diagnozie alienacji rodzicielskiej i różnicowaniu tej sytuacji z innymi formami przemocy oraz sygnalizujące sytuacje złożone, w których dziecko doświadcza wielu form krzywdzenia.