Przedawnienie i zatarcie skazania przestępstw przeciwko wolności seksualnej – między surowym ukaraniem sprawcy a ochroną interesów małoletniego pokrzywdzonego

Abstrakt

Przestępczość seksualna jako zjawisko interdyscyplinarne jest przedmiotem zainte­resowania nie tylko organów ścigania czy przedstawicieli nauk prawnych, ale przede wszystkim psychologów, socjologów i wiktymologów. Warto przyjrzeć się przestęp­stwom zamieszczonym w rozdziale XXV Kodeksu karnego pt. Przestępstwa prze­ciwko wolności seksualnej i obyczajności w kontekście nie tyle znamion czynów zabronionych, ile przede wszystkim dwóch instytucji prawa karnego – przedawnie­nia i zatarcia skazania. Tezą artykułu jest to, że notorycznie pojawiające się populi styczne hasła zwiększenia okresów przedawnienia lub zatarcia skazania nie stanowią skutecznego sposobu zwalczania przestępczości seksualnej, lecz są jedynie próbą uzyskania poparcia wyborczego. Po wyjaśnieniu istoty dwóch wskazanych instytu­cji prawnych dalsze rozważania będą się koncentrować wokół osoby małoletniego pokrzywdzonego ze wskazaniem specyfiki postępowania karnego w przypadku wska­zanej kategorii przestępstw, w których pokrzywdzonym jest dziecko. Pokrzywdzony, który nie ukończył 18 lat, nie może samodzielnie działać w procesie, lecz musi być reprezentowany w postępowaniu karnym przez rodzica lub kuratora wyznaczone­go przez sąd rodzinny. Artykuł zilustrowano danymi statystycznymi gromadzony­mi przez Ministerstwo Sprawiedliwości i Komendę Główną Policji, z których wynika, że dotychczasowe sposoby walki z przestępczością seksualną wobec dzieci nie przy­noszą oczekiwanych rezultatów. W Konkluzjach wskazano pozaprawne kierunki eliminacji opisywanych negatywnych zjawisk społecznych.