Specyfika relacji dziecka z ojcem w pierwszych latach życia z perspektywy teorii przywiązania

Magdalena Czub

Abstrakt


Artykuł zawiera przegląd badań dotyczących roli ojca w kształtowaniu się przywiązania dziecka oraz uwarunkowań przywiązania dającego poczucie bezpieczeństwa w odniesieniu do roli każdego z rodziców. Wnioski płynące z badań w obszarze przywiązania wskazują na komplementarne role matki i ojca w rozwoju dziecka. Z jednej strony potwierdzają znaczenie zaangażowania każdego z nich w opiekę i wychowanie począwszy od narodzin, z drugiej dostarczają dowodów na różnice ról i wagę każdej z nich w prawidłowym rozwoju dziecka. Wyniki badań wskazują również na znaczenie współrodzicielstwa w kształtowaniu się poczucia bezpieczeństwa i podstaw zdrowej adaptacji. Porozumienie i wspólne wychowywanie dziecka odgrywają istotną, bezpośrednią i pośrednią, rolę w podnoszeniu jakości opieki nad dzieckiem.

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Ainsworth, M. D. S., Bell, S. M., Stayton, D. J. (1971). Individual differences in strange-situation behavior of one-year-olds. W: H. R. Schaffer (red.), The origins of human social relations (s. 17–58). Londyn, Nowy Jork: Academic Press.

Ainsworth, M., Blehar, M., Waters, E., Wall, S. (1978). Patterns of attachment. New Jersey: LEA.

Belsky, J. (1996). Parent, infant and social-contextual antecedents of attachment security. Developmental Psychology, 32, 905–913.

Belsky, J. (1999). Interactional and contextual determinants of attachment security. W: J. Cassidy, P. R. Shaver (red.), Handbook of attachment. Theory, research and clinical applications (s. 249–265). Nowy Jork: The Guilford Press.

Bowlby, J. (1969/2007). Przywiązanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Bowlby, J. (1973/1985). Attachment and loss: Volume 2. Separation. Anxiety and Anger. Harmondsworth: Penguin Books.

Bowlby, J. (1980/1991). Attachment and loss: Volume 3. Loss. Sadness and depression. Harmondsworth: Penguin Books.

Bretherton, I., Munholland, K. (1999). Internal Working Models in Attachment Relationships: A Construct Revisited. W: J. Cassidy, Ph. R. Shaver (red.), Handbook of attachment. Theory, research and clinical application (s. 89–115). Nowy Jork: The Guilford Press

Caldera, Y. M., Lindsey, E. W. (2006). Coparenting, mother-infant interaction, and infant-parent attachment relationships in two-parent families. Journal of Family Psychology, 20, 275–283.

Cassidy, J., Shaver, Ph. R. (red.). (1999). Handbook of attachment. Theory, research and clinical application. Nowy Jork: The Guilford Press.

Cook, J., Schoppe-Sullivan, S. J., Buckley, C. K., Davis, E. F. (2009). Are some children harder to coparent than others? Children’s negative emotionality and coparenting relationship quality. Journal of Family Psychology, 23(4), 606–610.

Cowan, P. A. (1997). Beyond meta-analysis: A plea for a family systems view of attachment. Child Development, 68, 601–603.

Cox, M. J., Owen, M. T., Lewis, J. M., Henderson, V. K. (1989). Marriage, adult adjustment and early parenting. Child Development, 60, 1015–1024.

Cox, M. J., Owen, M. T., Henderson, V. K., Margand, N. A. (1992). Prediction of infant-father and infant-mother attachment. Developmental Psychology, 28, 474–483.

Czub, M. (2003a). Znaczenie wczesnych więzi społecznych dla rozwoju emocjonalnego dziecka. Forum Oświatowe, 2 (29), 31–49.

Czub, M. (2003b). Społeczna natura rozwoju emocjonalnego. W: A. Brzezińska, S. Jabłoński, M. Marchow (red.), Niewidzialne źródła. Szanse rozwoju w okresie dzieciństwa (s. 55–70). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.

Czub, M. (2014). Rozwój dziecka. Wczesne dzieciństwo. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Edukacyjnych (seria Niezbędnik Dobrego Nauczyciela).

Czub, M., Matejczuk, J. (2014 – w druku). Rozwój społeczno-emocjonalny w pierwszych sześciu latach życia. Perspektywa jednostki, rodziny i społeczeństwa. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Edukacyjnych.

Feinberg, M. E. (2003). The internal structure and ecological context of coparenting: A framework for research and intervention. Parenting: Science and Practice, 3, 95–131.

Fox, N. A., Kimmerly, N. L., Schafer, W. D. (1991). Attachment to mother / attachment to father: A meta-analysis. Child Development, 62, 210–225.

George, M. R., Cummings, E. M, Davies, P. T. (2010). Positive aspects of fathering and mothering, and children’s attachment in kindergarten. Early Child Development and Care, 180, 107–119. Pobrane z: http://www.ncbi.nlm.nih. gov/pmc/articles/PMC2908248/.

Gębka, M. (2005). Rola ojca jako przykład porządku normatywnego. W: A. Sakson (red.), Porządek społeczny a wyzwania współczesności (s. 347–364). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Gębka, M. (2006). Trzy pytania o kryzys ojcostwa. Roczniki Socjologii Rodziny, XVII, 117–137. Grygiel A. (2010). Nowy model ojcostwa. W: M. Dąbrowska, A. Radomski (red.), Męskość́ jako kategoria kulturowa. Praktyki męskości. Lublin: Wydawnictwo Portalu Wiedza i Edukacja.

Goossens, F., van Ijzendorn, M. H. (1990). Quality of infants’ attachment to professional caregivers: Relation to infant-parent attachment and day-care characteristics. Child Development, 61, 832–837.

Grossmann, K., Grossmann, K. E., Fremmer-Bombik, E., Kindler, H., Scheuerer- -Englisch, H., Zimmermann, P. (2002). The Uniqueness of the Child–Father Attachment Relationship: Fathers’ Sensitive and Challenging Play as a Pivotal Variable in a 16-year Longitudinal Study. Social Development, 11(3), 301–337.

Grossmann, K. E., Grossmann, K., Winter, M., Zimmermann, P. (2002). Attachment relationships and appraisal of partnership: From early experience of sensitive support to later relationship representation. W: L. Pulkkinen, A. Caspi (red.), Paths to successful development: Personality in the life course (s. 73–105). Nowy Jork: Cambridge University Press.

Grossman, K. E., Grossmann, K., Kindler, H. (2005). Early care and the roots of attachment and partnership representation: The Bielefeld and Regensburg longitudinal studies. W: K. E. Grossmann, K. Grossmann, E. Waters (red.), Attachment from infancy to adulthood. The major longitudinal studies (s. 98–137). Nowy Jork: The Guilford Press.

Hewlett, B. (red.). (1992). Father-child relations: Cultural and biosocial contexts. Nowy Jork: Aldine de Guyeter.

Harkness, S, Super, C. (1992). The cultural foundations of fathers’ roles: Evidence from Kenya and United States. W: B. Hewlett (red.), Fatherchild relations: Cultural and biosocial contexts (s. 191–211). Nowy Jork: Aldine de Guyeter.

Kornas-Biela, D. (red.). (2001). Oblicza ojcostwa. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL

Kujawska, M., Huber, L. (red.). (2010). Postawy rodzicielskie współczesnych ojców. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa.

Lamb, M. E. (red.). (1981). The role of the father in child development. Nowy Jork: John Wiley and Sons.

Lamb, M. E. (1997). Fathers and child development. An introductory overview and guide. W: M. E. Lamb (red.), The role of the father in child development (s. 1–18). Nowy Jork: John Wiley and Sons.

Lewis, Ch., Lamb, M. E. (2003). Fathers’ influences on children’s development: the evidence from two-parents families. European Journal of Psychology of Education, 18(2), 211–228.

Lamb, M. E., Lewis, C. (2004). The development and significance of father–child relationships in two-parent families. W: M. E. Lamb (red.), The role of the father in child development (4 wyd., s. 272–306). Nowy Jork: John Wiley and Sons.

McHale, J. P. (1995). Coparenting and triadic interactions during infancy: The roles of marital distress and child gender. Developmental Psychology, 31, 985–996.

McHale, J., Khazan, I., Erera, P., Rotman, T., DeCourcey, W., McConnell, M. (2008). Coparenting in diverse family systems. W: M. C. Bornstein (red.), Handbook of parenting: Being and becoming a parent (tom 3) (s. 75–109). London: Lawrence Erlbaum Associaties Publishers.

Noppe, I. C., Noppe, L. D., Hughes, F. P. (1991). Stress as a predictor of quality of parent-infant interactions. Journal of Genetic Psychology, 152, 17–28.

Pleck, J. H. (2007). Why could father involvement benefit children? Theoretical perspectives. Applied Developmental Science, 11, 196–202.

Pospiszyl, K. (1980). Ojciec a rozwój dziecka. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Pospiszyl, K. (2004). Ojcostwo w życiu mężczyzny. Małżeństwo i Rodzina, 2, 24–28.

Pospiszyl, K. (2007). Ojciec a wychowanie dziecka. Warszawa: Żak.

Pudasainee-Kapri, S., Razza, R. (2013). Attachment Security Among Toddlers: The impacts of Supportive Coparenting and Father Engagement (Nr. WP13-01-FF. pdf).

Phares, V. (1996). Fathers and developmental psychopathology. Nowy Jork: John Wiley and Sons.

Salonen, P., Lepola, J., Vauras, M. (2007). Scaffolding interaction in parent-child dyads: Multimodal analysis of parental scaffolding with task and non-task oriented children. European Journal of Psychology of Education, 22(1), 77–96.

Schaffer, H. R. (1994). Epizody wspólnego zaangażowania jako kontekst rozwoju poznawczego. W: A. Brzezińska, G. Lutomski (red.), Dziecko w świecie ludzi i przedmiotów (s. 150–188). Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.

Shannon, J. D., Tamis-LeMonda, C. S., London, K., Cabrera, N. (2002). Beyond rough and tumble: Low-income fathers’ interactions and children’s cognitive development at 24 months. Parenting: Sciences and Practice, 2, 77–104.

Steele, H., Steele, M., Fonagy, P. (1996). Associations among attachment classifications of mothers, fathers and their infants. Child Development, 67, 541–555.

van IJzendorn, M., Wolff, M. S. (1997). In search of the absent father – methaanalysis of infant-father attachment: A rejoinder to our discussants. Child Development, 68, 604–609.

Wood, D., Brunner, J., Ross, G. (1976). The role of tutoring in problem solving. Journal of Child Psychology, 17, 89–100.


Refbacks

  • There are currently no refbacks.