Podstawy teoretyczne i pojęciowe dotyczące krzywdzenia (znęcania się psychicznego) i zaniedbywania emocjonalnego dzieci

Abstrakt

Emocjonalne zaniedbywanie i znęcanie się psychiczne jest bardzo powszechną, lecz wciąż słabo poznaną formą krzywdzenia dzieci. Osoby zawodowo stykające się z tym problemem mają kłopoty zarówno z jego rozpoznaniem, jak i ze ścisłym zdefiniowaniem. Tego typu krzywdzenia dzieci niełatwo jest tez dowieść przed sądem. Kolejną trudną kwestią jest podjęcie w takich sytuacjach jak najmniej bolesnej dla dziecka interwencji i terapii. Te wszystkie trudności często prowadzą do zbyt późnego rozpoznania i reakcji na psychiczne znęcanie się nad dziećmi.
Emocjonalne krzywdzenie i zaniedbywanie definiuje się jako związek między dzieckiem a opiekunem, charakteryzujący się utrwalonymi, szkodliwymi dla dziecka wzorami działania. Te jednak nie obejmują bezpośredniego kontaktu cielesnego. Co ważne, intencja sprawcy nie jest tu istotna.
W przeciwieństwie do wykorzystywania seksualnego, utrzymywanego w tajemnicy, ten rodzaj złego traktowania dzieci można z łatwością zaobserwować. Rozwój dziecka jest zaburzony we wszystkich sferach, ale fakt ten nie może stanowić podstawy do rozpoznania zaniedbywania i znęcania się psychicznego, gdyż zaburzenia mogą wynikać z innych przyczyn. Badania, doświadczenia kliniczne i rozważania teoretyczne doprowadziły do opracowania podstaw pojęciowych i zdefiniowania pięciu kategorii szkodliwych interakcji między dzieckiem a rodzicem. Ta typologia zachowań jest tutaj zestawiona z inną, proponowaną przez APSAC. Każda z wyróżnionych kategorii złego traktowania dziecka wymaga innego typu interwencji terapeutycznej.
Ponieważ rozmiary krzywdzenia psychicznego dzieci budzą duże zaniepokojenie, konieczne jest zbadanie istoty krzywdzących relacji dorosłego z dzieckiem oraz sformułowanie propozycji konkretnych działań interwencyjnych. Wiedza na temat skutków tych działań ułatwiłaby wskazanie potrzebnych zmian legislacji i procedur sądowych.