Skutki zdrowotne krzywdzenia dzieci - cztery ścieżki oddziaływania krzywdzenia na stan zdrowia

Abstrakt

W artykule opisano cztery ścieżki, którymi doświadczone w dzieciństwie krzywdzenie może przyczyniać się do powstawania problemów zdrowotnych u osób dorosłych. Wyniki badań, przedstawiane w literaturze dotyczącej długotrwałych skutków krzywdzenia dzieci, zostały uporządkowane w strukturę typową dla psychologii zdrowia. W ten sposób powstał model opisujący cztery ścieżki oddziaływania krzywdzenia - behawioralną, społeczną, poznawczą i emocjonalną. Uwzględniono w nim najważniejsze badania prowadzone na gruncie psychologii zdrowia i medycyny behawioralnej, aby pokazać, w jaki sposób owe ścieżki wiążą się ze stanem zdrowia. Wyniki badań dowodzą, że doświadczone w dzieciństwie krzywdzenie zwiększa ryzyko depresji i zespołu stresu pourazowego, podejmowania przez jednostkę niebezpiecznych zachowań, występowania trudności w związkach intymnych, a także negatywnych przekonań i postaw wobec innych. Każdy z tych czynników zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia u jednostki problemów zdrowotnych. Ponadto czynniki te są ze sobą ściśle powiązane. Doświadczone w dzieciństwie krzywdzenie wiąże się ze stanem zdrowia za pośrednictwem złożonej macierzy czynników behawioralnych, emocjonalnych, społecznych i poznawczych. Prawdopodobieństwo poprawy stanu zdrowia dorosłych, którzy w dzieciństwie padli ofiarą krzywdzenia, jest niewielkie, dopóki nie podejmie się odpowiednich działań skupionych na wszystkich czterech rodzajach czynników.