Zapobieganie handlowi dziećmi w Europie Południowo-Wschodniej - pierwsze wnioski
Abstrakt
Programy przeciwdziałania procederowi handlu ludźmi są najskuteczniejsze, jeśli zawierają trzy elementy: zapobieganie, ochronę ofiar i ściganie sprawców.
W dotychczasowych programach zapobieganiu poświęcano znacznie mniej uwagi niż pozostałym dwóm elementom. To poważne uchybienie, ponieważ nie można mówić o skutecznych strategiach walki z handlem ludźmi bez aktywnych działań na rzecz zmniejszania zagrożeń i eliminowania czynników ryzyka. Aby dopomóc w projektowaniu bardziej skutecznych strategii zwalczania handlu dziećmi, LINICEF i międzynarodowa fundacja Terres des Hommes przeprowadziły ocenę skuteczności działań prewencyjnych podejmowanych w krajach Europy Południowo-Wschodniej. Oceniano programy zrealizowane w Albanii, Mołdawii, Rumunii oraz na terenie protektoratu ONZ w Kosowie, stosując przy tym kryteria „dobrej praktyki". Dodatkowo w ramach procesu oceny przeprowadzono wywiady z dwadzieściorgiem trojgiem dzieci, które padły ofiarą handlu. Wywiady te dostarczyły niezwykle interesującej wiedzy o skuteczności zastosowanych środków prewencyjnych i ochronnych.
Wyniki oceny ujawniły pewne mankamenty prowadzonych działań prewencyjnych, na przykład fakt, że często ograniczają się one do prób zwiększania świadomości społecznej, a także brak jasno określonej docelowej grupy odbiorców, niewystarczająco klarowny przekaz oraz zbyt małą skuteczność w rozwijaniu umiejętności osobistych, dzięki którym dzieci mogłyby same chronić się przed handlem. Ponadto niektóre działania mogą pociągać za sobą niezamierzone skutki negatywne, jeśli nie opierają się na dogłębnym zrozumieniu wzorów i mechanizmów handlu dziećmi.
Jednakże proces oceny ujawnił również kilka tendencji pozytywnych, między innymi rozszerzenie zakresu działań prewencyjnych, które obecnie obejmują interwencje w środowisku dziecka, zwłaszcza w odniesieniu do zachowań osób odpowiedzialnych za zapewnienie mu ochrony. Najważniejsza zmiana polega na przeniesieniu odpowiedzialności za ochronę dzieci przed handlarzami na odpowiednie instytucje publiczne i na szeroko pojęty system ochrony dzieci. Programy oparte na tym kompleksowym podejściu mogą skuteczniej przeciwdziałać szerokiej gamie czynników ryzyka i ogólnej podatności dzieci na przemoc i wykorzystywanie, między innymi na proceder handlu ludźmi.
Przeprowadzona ocena potwierdziła też, że skuteczne zapobieganie handlowi dziećmi wymaga dogłębnego zrozumienia wielorakich przyczyn handlu i czynników ryzyka sprzyjających temu zjawisku, a także ścisłej współpracy interdyscyplinarnej i międzynarodowej.
W dotychczasowych programach zapobieganiu poświęcano znacznie mniej uwagi niż pozostałym dwóm elementom. To poważne uchybienie, ponieważ nie można mówić o skutecznych strategiach walki z handlem ludźmi bez aktywnych działań na rzecz zmniejszania zagrożeń i eliminowania czynników ryzyka. Aby dopomóc w projektowaniu bardziej skutecznych strategii zwalczania handlu dziećmi, LINICEF i międzynarodowa fundacja Terres des Hommes przeprowadziły ocenę skuteczności działań prewencyjnych podejmowanych w krajach Europy Południowo-Wschodniej. Oceniano programy zrealizowane w Albanii, Mołdawii, Rumunii oraz na terenie protektoratu ONZ w Kosowie, stosując przy tym kryteria „dobrej praktyki". Dodatkowo w ramach procesu oceny przeprowadzono wywiady z dwadzieściorgiem trojgiem dzieci, które padły ofiarą handlu. Wywiady te dostarczyły niezwykle interesującej wiedzy o skuteczności zastosowanych środków prewencyjnych i ochronnych.
Wyniki oceny ujawniły pewne mankamenty prowadzonych działań prewencyjnych, na przykład fakt, że często ograniczają się one do prób zwiększania świadomości społecznej, a także brak jasno określonej docelowej grupy odbiorców, niewystarczająco klarowny przekaz oraz zbyt małą skuteczność w rozwijaniu umiejętności osobistych, dzięki którym dzieci mogłyby same chronić się przed handlem. Ponadto niektóre działania mogą pociągać za sobą niezamierzone skutki negatywne, jeśli nie opierają się na dogłębnym zrozumieniu wzorów i mechanizmów handlu dziećmi.
Jednakże proces oceny ujawnił również kilka tendencji pozytywnych, między innymi rozszerzenie zakresu działań prewencyjnych, które obecnie obejmują interwencje w środowisku dziecka, zwłaszcza w odniesieniu do zachowań osób odpowiedzialnych za zapewnienie mu ochrony. Najważniejsza zmiana polega na przeniesieniu odpowiedzialności za ochronę dzieci przed handlarzami na odpowiednie instytucje publiczne i na szeroko pojęty system ochrony dzieci. Programy oparte na tym kompleksowym podejściu mogą skuteczniej przeciwdziałać szerokiej gamie czynników ryzyka i ogólnej podatności dzieci na przemoc i wykorzystywanie, między innymi na proceder handlu ludźmi.
Przeprowadzona ocena potwierdziła też, że skuteczne zapobieganie handlowi dziećmi wymaga dogłębnego zrozumienia wielorakich przyczyn handlu i czynników ryzyka sprzyjających temu zjawisku, a także ścisłej współpracy interdyscyplinarnej i międzynarodowej.
Refbacks
- There are currently no refbacks.