Rola wczesnego rozwoju społeczno-emocjonalnego w genezie indywidualnej odporności na zranienie

Abstrakt

Reakcje dzieci na doświadczenie krzywdzenia są bardzo różne i przyjmują wielorakie formy. Niektóre z nich reagują umiarkowanym dystresem, podczas gdy inne na podobne doświadczenia odpowiadają głęboka trauma. Analiza literatury i badan empirycznych pokazuje, że samo badanie czynników ryzyka zwiększających prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń jest bezużyteczne, gdy próbujemy znaleźć przyczyny tak zróżnicowanych reakcji. Aby określić, czym różnią się osoby, u których stwierdzamy większa odporność na stres od tych, które jej nie maja, konieczne jest badanie ścieżki rozwoju danej jednostki oraz wzajemnych zależności pomiędzy kolejnymi zdarzeniami i cechami środowiska. Analiza obecnej wiedzy na temat rozwoju pozwala sadzić, że większość czynników mających zasadnicze znaczenie dla obrazu konsekwencji krzywdzenia ma silny związek z jakością przywiązania dziecka do głównego opiekuna. W niniejszym artykule do analizy i rozumienia procesów prowadzących do powstawania zaburzeń proponowany jest ekologiczno-transakcyjny model rozwoju, a wpływ stresowych bądź urazowych doświadczeń na dalszy rozwój jednostki analizowany jest przez pryzmat jednostkowej odporności na zranienie powstającej w pierwszym okresie życia.