Kara i strach w wychowaniu dzieci w polskich rodzinach w XIX w.

Abstrakt

Wiek XIX przyniósł istotne zmiany w życiu rodzinnym Polaków. Oznaczało to miedzy innymi ewolucje pozycji dziecka w rodzinie, przemiany warunków jego materialnej i emocjonalnej egzystencji, treści i metod wychowania. Intensyfikacja badan medycznych, pedagogicznych i psychologicznych określiła wielkie znaczenie prawidłowego psychofizycznego wychowania dziecka dla dalszego rozwoju człowieka. W drugiej połowie XIX w. pedagodzy i lekarze postulowali potrzeby zmian w zakresie metod oddziaływania na dzieci, w tym odejścia od stosowania kar fizycznych. Postulaty specjalistów w wielu wypadkach nie spotykały się jednak ze zrozumieniem rodziców, uznających – podobnie jak w okresie staropolskim – kary cielesne oraz pełne grozy powiastki za niezbędne narzędzia wychowania młodego pokolenia.