Spostrzeganie rodziny dysfunkcjonalnej przez dzieci sześcioletnie

Ewa Marat, Sylwia Rydz, Oga Malinkiewicz-Bryndza

Abstrakt


Rodzina jest pierwszym środowiskiem społecznym człowieka. O rodzinie prawidłowiej mówimy wtedy, gdy zapewnia wszechstronny rozwój fizyczny, społeczny i psychiczny swoim dzieciom. Zdarza się jednak, że prawidłowe działanie rodziny zostaje zaburzone i nie spełnia ona swoich rzeczywistych funkcji – wówczas mówimy o rodzinie dysfunkcjonalnej. Dysfunkcjonalność rodziny obejmuje wszystkich jej członków, najbardziej jednak odbija się na najmłodszych. Atmosfera w takich rodzinach często pełna jest napięć, konfliktów, zagrożeń, negatywnych wzorców postępowania, dezintegracji emocjonalnej. Dzieci w wieku przedszkolnym potrafią już spostrzegać rodziny z pewnym dystansem, widzą różnice między różnymi środowiskami, coraz częściej przebywają poza środowiskiem rodzinnym, mają kontakt z innymi dziećmi i dorosłymi. Niniejsze badanie miało na celu ukazanie, jak dzieci z rodzin prawidłowych i dysfunkcjonalnych spostrzegają swoje rodziny, czy występują różnice w ocenie poszczególnych członków rodziny, czy inaczej oceniają rodziny chłopcy, a inaczej dziewczynki. W badaniu wzięło udział 46 dzieci sześcioletnich – 23 z rodzin przeciętnych i 23 z rodzin z problemem zaniedbania. Do zbadania spostrzegania relacji rodzinnych w perspektywie dzieci wykorzystano Test stosunków rodzinnych Bene i Anthony’ego. Ten test ocenia uczuciowy stosunek dziecka do pozostałych członków rodziny, a także postawy rodziny wobec dziecka. Badanie w pewnym sensie imituje sytuację życiową badanego dziecka, a jego wyniki ukazują rodzinne interakcje uczuciowe spostrzegane przez samo dziecko, wynikające z jego doświadczeń z osobami bliskimi. Głównym założeniem badania jest ukazanie różnic w postrzeganiu rodziny przez dzieci pochodzące w rodzin z problemem zaniedbania oraz dzieci z rodzin przeciętnych. Istotą jest pokazanie, że dzieci krzywdzone przez swoich najbliższych inaczej widzą swoje otoczenie.

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Brągiel, J. (2007). Zagadnienie przemocy wobec dziecka w rodzinie. W: J. Brągiel, A. W. Janke, S. Kawula (red.), Pedagogika rodziny: obszary i panorama problematyki (s. 255–271). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Brzezińska, A. (2005). Portrety psychologiczne człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk: GWP.

Dudek, M. (2010). Wybrane obszary dysfunkcjonalności rodziny. Krasnystaw: POLIANNA.

Frydrychowicz, A. (1993). Test stosunków rodzinnych E. Bene J. Athony badania walidacyjne na polskiej populacji. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyczny Poradnictwa Wychowawczo-Zawodowego Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Frydrychowicz, A., Anthony, J., Bene, E. (1993). Test Stosunków Rodzinnych E. Bene J. Anthony: badania walidacyjne na populacji polskiej. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyczny Poradnictwa Wychowawczo-Zawodowego Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Grabowiec, A. (2011). Samoocena dzieci krzywdzonych w rodzinie. Lublin: Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Plopa, M. (2014). Więzi małżeńskie i rodzinne w perspektywie teorii przywiązania. W: I. Janicka, H. Liberska (red.), Psychologia rodziny (s. 141–166). Warszawa: PWN.

Sendyk, M. (2003). Osamotnienie dziecka w rodzinie. Przegląd badań. Małżeństwo i Rodzina, 8, 20–24.

Stojecka-Zuber, R. (2005). Dysfunkcjonalność rodziny przyczyną zaburzeń socjalizacji dziecka. W: B. Kałdon, Z. Kwaśnik (red.), Rodzina w szkolnej profilaktyce uzależnień (s. 175–187). Stalowa Wola: Wydawnictwo Diecezjalne w Sandomierzu.

Walęcka-Matyja, K. (2014). Role i funkcje rodziny. W: I. Janicka, H. Liberska (red.), Psychologia rodziny (s. 96–114). Warszawa: PWN.

Ziemska, M. (red.). (1986). Rodzina i dziecko. Warszawa: PWN.


Refbacks

  • There are currently no refbacks.