Matka Polka chce uciec z getta, czyli rodzic w wielkim mieście

Katarzyna Archanowicz-Kudelska

Abstrakt


W artykule nakreślono problem dyskryminacji opiekunów, a szczególnie matek małych dzieci w dostępie do przestrzeni publicznej. Opisano nowoczesne wielkomiejskie rodzicielstwo i zdefiniowano termin rodzic wystarczająco dobry, wywodząc go, w perspektywie historycznej, ze skryptu Matki Polki. Nakreślono potrzeby rodziców małego dziecka w kontekście życia w środowisku wielkomiejskim w XXI wieku, przede wszystkim potrzebę mobilności i stopień ich spełnienia. Opisano także, jak zmienia się postrzeganie przestrzeni publicznej i egzystowanie w niej w momencie stania się opiekunem małego dziecka. Zwrócono uwagę na problem rozwarstwienia społecznego i większych możliwościach ominięcia tych barier przez osoby o wyższym statusie społeczno-ekonomicznym. Artykuł jest próbą odpowiedzi na następujące pytania: czy w społeczeństwie polskim istnieje równowaga i pozwolenie na bezkonfliktowe współistnienie rodzin z dziećmi oraz tych, którzy dzieci nie posiadają? Czy transformację polskiej przestrzeni publicznej można uznać za przykład rozwoju zrównoważonego, a jej kształt za korzystny dla tej grupy społecznej i niekolidujący z potrzebami innych mieszkańców, czy też może nosi on znamiona gettoizacji, gdzie zgodne i pokojowe współistnienie rodzin z dziećmi i osób ich nieposiadających jest możliwe jedynie w wyłączonych – czasowo lub terytorialnie enklawach? Opracowanie oparte jest na badaniach jakościowych – wywiadzie swobodnym oraz obserwacji uczestniczącej, przeprowadzonej wśród matek małych dzieci. Otrzymany materiał został zinterpretowany w paradygmacie interpretatywnym, w odwołaniu do teorii ugruntowanej (grounded theory) autorstwa Glasera, Straussa i Corbin.

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bogucka, M. (2005). Gorsza płeć. Kobieta w dziejach Europy od antyku po wiek XXI. Warszawa: Trio.

Bourdieu, P. (2005). Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia. Warszawa: Scholar.

Brzeziński, J. (2010). Elementy Badań Psychologicznych. Warszawa PWN.

Denzin, N. (2001). The reflexive interview and a performative social science. Qualitative research, 1.

Fundacja MaMa (2006). O Mamma Mia! Tu wózkiem nie wjadę! Pobrane z: http://fundacjamama.pl/index.php?mnu=23.

Glaser, B. (1978). Theoretical Sensitivity. San Francisco: The Sociology Press.

Glaser, B., Strauss, A. L. (1967). The Discovery of Grounded Theory, Strategies for Qualitative Research. Chicago: Aldine.

Grabowska, M. (red.). (2010). Kobiety na rynku pracy województwa mazowieckiego. Pobrane z: http://www.cbos.pl/PL/efs/kobiety_mazowsze/publikacje/raporty/Analizy.pdf.

Główny Urząd Statystyczny, Bank Danych Lokalnych (2012). Ochrona Zdrowia i Opieka Społeczna – żłobki. Pobrane z: http://stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks.

Jałowiecki, B., Łukowski, W. (red.). (2007). Gettoizacja polskiej przestrzeni miejskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Jóźwiak, J. (2012). Czy w świetle badań naukowych możliwa jest odnowa demograficzna Polski? W: Z. Strzelecki, A. Potrykowska (red.), Polska w Europie – przyszłość demograficzna. Warszawa: Kongres Demograficzny.

Kaźmierska, K. (1996). Wywiad narracyjny – technika i pojęcia analityczne. W: M. Czyżewski (red.), Biografia a tożsamość narodowa. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Konecki, K. T. (2000). Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: PWN.

Kotowska, I. E., Sztanderska, U., Wóycicka, I. (2007). Aktywność zawodowa i edukacyjna a obowiązki rodzinne w świetle badań empirycznych. Warszawa: Scholar.

Kubisa, J. (2012). Feministyczne macierzyństwo: AKCJA! W: R. E. Hryciuk, E. Korolczuk (red.), Pożegnanie z Matką Polką. Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce (s. 289–309). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Kublik, A. (2014). Pampers z niespodzianką. Gazeta Wyborcza. Pobrane z: http://wyborcza.pl/1,75515,17186914,Pampers_z_niespodzianka__To_nie_jest_felieton_przeciwko.html#ixzz3RRtT29ll.

Merton, R. K. (1982). Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Warszawa: PWN.

Mikołejko, Z. (2012). Wózkowe – najgorszy gatunek matki. Wysokie Obcasy Extra, 3(14), 8.

Popiołek, A. (2013). Donald Tusk się ugiął. Matki Pierwszego kwartału jednak na dłuższych urlopach macierzyńskich. Wyborcza Biznes. Pobrane z: http://wyborcza.biz/biznes/1,147752,13812740,Donald_Tusk_sie_ugial__Matki_pierwszego_kwartalu_jednak.html.

Przybyłowska, I. (1978). Wywiad swobodny ze standaryzowaną listą poszukiwanych informacji i możliwości jego zastosowania w badaniach socjologicznych. Przegląd Socjologiczny, 30, 53–68.

Sokołowska, M. (1976). Obraz kobiety w świadomości współczesnego społeczeństwa polskiego. Kultura i społeczeństwo, 3, 269–277.

Stańczak, J., Znajewska, A. (2013). Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013. Pobrane z: http://old.stat.gov.pl/gus/5840_13647_PLK_HTML.htm.

Strauss, A. L. (1987). Qualitative Analysis for Social Scientists. Cambridge: Cambridge University Press.

Strauss, A., Corbin, J. (1990). Basics of Qualitative Research. Londyn: Sage.

Strelau, J. (2000). Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Titkow, A. (2012). Figura Matki Polki, próba demitologizacji. W: R. E. Hryciuk, E. Korolczuk (red.), Pożegnanie z Matką Polką. Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce (s. 27–49). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Trzebiński, J. (2002). Narracja jako sposób rozumienia świata. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Urbaniak-Zając, D. (2013). Badania jakościowe w pedagogice. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Ustawa Prawo o ruchu drogowym, stan prawny: październik 2014 r. Pobrane z: http://kodeks-drogowy.org.

Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie (2013). Autobusy niskopodłogowe to standard w Warszawie. Pobrane z: http://www.ztm.waw.pl/informacje.php?c=98&l=1&i=826.

Zdrojewska-Żywiecka, A. (2012). Terror laktacyjny versus nagonka butelkowa. W: R. E. Hryciuk, E. Korolczuk (red.), Pożegnanie z Matką Polką. Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce (s. 125–147). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

WawaLove (2015). (Nie)bezpieczne place zabaw. Pobrane z: http://wawalove.pl/Niebezpieczne-place-zabaw-Zastrzezenia-co-do-trzeciego-a19355.

Wilson, T. P. (1971). Normative and Interpretative Paradigms in Sociology. W: J. Douglas, (red.), Understanding Everyday Life. Toward the Reconstruction of Sociological Knowledge. Londyn: Routledge and Kegan Paul.

Winnicott, D. W. (2010). Dziecko, jego rodzina i świat. Warszawa: Oficyna Ingenium.

Włodarczyk, J. (2014). Być tatą. Wyniki badania polskich ojców. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 13(3).


Refbacks

  • There are currently no refbacks.