Różnice płciowe w rozwoju wczesnych nieadaptacyjnych schematów. Badania prowadzone na grupie młodzieży doznającej przemocy w rodzinie

Michał Sieński, Michał Ziarko, Klaudia Łuczak

Abstrakt


Doznawanie przemocy w rodzinie może prowadzić do poważnych następstw, szczególnie w grupie osób młodych o niedojrzałym aparacie psychicznym. W przeprowadzonych badaniach analizowano różnice płciowe w rozwoju wczesnych nieadaptacyjnych schematów w grupie nastolatków.

Badania przeprowadzono w grupie 68 nastolatków w wieku 14–17 lat, którzy w rodzinie pochodzenia doświadczyli przemocy ze strony jednego z rodziców lub opiekunów. Osoby badane wypełniły Kwestionariusz traumy dziecięcej, Kwestionariusza schematów Younga i ankietę z danymi socjometrycznymi.

Wykazano, że mimo zbliżonych wyników w formach i natężeniu doznawanej przemocy wystąpiły różnice płciowe w rozwoju wczesnych nieadaptacyjnych schematów. W grupie nastolatków płci męskiej, odmiennie niż u dziewczyn, odnotowano związek między doznawaniem przemocy a nasileniem schematów ze wszystkich pięciu kategorii. Ponadto zarówno wynik ogólny, jak i nasilenie schematów z kategorii słaba autonomia oraz nadmierna czujność i zahamowanie były znacząco wyższe w grupie męskiej.


Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Anderson, K. L. (2002). Perpetrator or victim? Relationships between intimate partner violence and well‐being. Journal of Marriage and Family, 64(4), 851–863. DOI: 10.1111/j.1741-3737.2002.00851.x.

Arntz, A., Genderen, H. (2016). Terapia schematów w zaburzeniu osobowości typu borderline. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Beck, A. T., Freeman, A., Davis, D. D. (2005). Terapia poznawcza zaburzeń osobowości. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Bernstein, D. P., Fink, L. (1998). Childhood trauma questionnaire: Aretrospective self-report – Manual. San Diego, CA: Harcourt Brace & Company.

Berzenski, S. R., Yates, T. M. (2010). Adevelopmental process analysis of the contribution of childhood emotional abuse to relationship violence. Journal of Aggression, Maltreatment & Trauma, 19(2), 180–203. DOI: 10.1080/10926770903539474.

Calvete, E. (2014). Emotional abuse as a predictor of early maladaptive schemas in adolescents: contributions to the development of depressive and social anxiety symptoms. Child Abuse & Neglect, 38(4), 735–746. DOI: 10.1016/j. chiabu.2013.10.014.

Cecero, J. J., Nelson, J. D., Gillie, J. M. (2004). Tools and tenets of schema therapy: toward the construct validity of the early maladaptive schema questionnaire – research version (EMSQ-R). Clinical Psychology & Psychotherapy, 11(5), 344–357. DOI: 10.1002/cpp.401.

Cicchetti, D. (1984). The Emergence of Developmental Psychopathology. Child Development, 55(1), 1–7. DOI: 10.2307/1129830.

Cichla, J. (2009). Formy pomocy ofiarom przemocy w rodzinie w kontekście teorii i doświadczeń praktycznych W: R. M. Ilnicka, J. Cichla, (red.). Wybrane aspekty przemocy. Diagnoza i praktyka (s. 109–110). Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.

Crawford, E., Wright, M. O. D. (2007). The impact of childhood psychological maltreatment on interpersonal schemas and subsequent experiences of relationship aggression. Journal of Emotional Abuse, 7(2), 93–116. DOI: 10.1300/ J135v07n02_06.

Danielson, K. K., Moffitt, T. E., Caspi, A., Silva, P. A. (1998). Comorbidity between abuse of an adult and DSM-III-R mental disorders: Evidence from an epidemiological study. American Journal of Psychiatry, 155(1), 131–133. DOI: 10.1176/ ajp.155.1.131.

Desai, S., Arias, I., Thompson, M. P., Basile, K. C. (2002). Childhood victimization and subsequent adult revictimization assessed in a nationally representative sample of women and men. Violence and victims, 17(6), 639–653. DOI: 10.1891/ vivi.17.6.639.33725.

Edwards, K. M., Desai, A. D., Gidycz, C. A., Van Wynsberghe, A. (2009). College women’s aggression in relationships: The role of childhood and adolescent victimization. Psychology of Women Quarterly, 33(3), 255–265. DOI: 10.1111/j.1471-6402.2009.01498.x.

Estefan, L. F., Coulter, M. L., van de Weerd, C. (2016). Depression in Women Who Have Left Violent Relationships. The Unique Impact of Frequent Emotional Abuse. Violence against women, 22(11), 1397–1413. DOI: 10.1177/1077801215624792.

Fairbairn, W. R. D. (1946). Object-relationships and dynamic structure. International Journal of Psychoanalysis, 27, 30–37. Freud, S. (1893/2014). O psychicznym mechanizmie zjawisk histerycznych. W: Histeria i lęk. Warszawa: Wydawnictwo KR.

Fritz, C. O., Morris, P. E., Richler, J. J. (2012). Effect size estimates: current use, calculations, and interpretation. Journal of experimental psychology, 141(1), 2, DOI: 10.1037/a0024338.

Gay, L. E., Harding, H. G., Jackson, J. L., Burns, E. E., Baker, B. D. (2013). Attachment style and early maladaptive schemas as mediators of the relationship between childhood emotional abuse and intimate partner violence. Journal of Aggression, Maltreatment & Trauma, 22(4), 408–424. DOI: 10.1080/10926771.2013.7759 82.

Grinker, T., Spiegel, J. (1945). Men under stress. Filadelfia, PE: Blakiston.

Hillis, S. D., Anda, R. F., Felitti, V. J., Nordenberg, D., Marchbanks, P. A. (2000). Adverse childhood experiences and sexually transmitted diseases in men and women: a retrospective study. Pediatrics, 106(1), 1–8. DOI: 10.1542/peds.106.1.e11.

Kernberg, O. F., Selzer, M. A., Koeningsberg, H. W., Carr, A. C., Appelbaum, A. H. (2007). Psychodynamiczna terapia pacjentów borderline. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Klein, M. (1946/1996). Notes on Some Schizoid Mechanisms. The Journal of Psychotherapy Practice and Research, 5(2), 160–179.

Kohut, H. (1977/2009). The restoration of the self. Chicago, IL: University of Chicago Press.

van der Kolk, B. A. (1989). The compulsion to repeat the trauma. Psychiatric Clinics of North America, 12(2), 389–411.

Leichsenring, F., Leibing, E., Kruse, J., New, A. S., Leweke, F. (2011). Borderline personality disorder. The Lancet, 377(9759), 74–84. DOI: 10.1016/ S0140-6736(10)61422-5.

Mahler, M., Pine, F., Bergman, A. (1973). The Psychological Birth of the Human Infant. Nowy Jork, NY: Basic Books.

McCarthy, M. C., Lumley, M. N. (2012). Sources of emotional maltreatment and the differential development of unconditional and conditional schemas. Cognitive Behaviour Therapy, 41(4), 288–297. DOI: 10.1080/16506073.2012.676669

National Research Council (1993). Understanding and preventing violence. Waszyngton, DC: National Academy Press.

Oettingen, J., Chodkiewicz, J., Mącik, D., Gruszczyńska, E. (2017). Polish adaptation of the Young Schema Questionnaire 3 Short Form (YSQ-S3-PL). Psychiatria Polska Online First, 82, 1–12.

Policja (2017). Przemoc w rodzinie. Pobrane z: http://statystyka.policja.pl/st/wybrane-statystyki/przemoc-w-rodzinie/50863,Przemoc-w-rodzinie.html.

Próspero, M., Kim, M. (2009). Mutual partner violence: Mental health symptoms among female and male victims in four racial/ethnic groups. Journal of Interpersonal Violence, 24(12), 2039–2056. DOI: 10.1177/0886260508327705.

Schmidt, N. B., Joiner Jr, T. E., Young, J. E., Telch, M. J. (1995). The schema questionnaire: Investigation of psychometric properties and the hierarchical structure of a measure of maladaptive schemas. Cognitive therapy and research, 19(3), 295–321. DOI: 10.1007/BF02230402.

Scurfield, R. M. (1993). Posttraumatic Stress Disorder in Vietnam Veterans. W: J. P. Wilson, B. Raphael (red.), International Handbook of Traumatic Stress Syndromes. Boston, MA: Springer.

Seedat, S., Stein, M. B., Forde, D. R. (2005). Association between physical partner violence, posttraumatic stress, childhood trauma, and suicide attempts in a community sample of women. Violence and victims, 20(1), 87–98. DOI: 10.1891/ vivi.2005.20.1.87.

Tjaden, P. G., Thoennes, N. (2000). Extent, nature, and consequences of intimate partner violence: Findings from the National Violence Against Women Survey. Waszyngton, DC: National Institute of Justice.

Weston, R., Temple, J. R., Marshall, L. L. (2005). Gender symmetry and asymmetry in violent relationships: Patterns of mutuality among racially diverse women. Sex Roles, 53(7–8), 553–571. DOI: 10.1007/s11199-005-7142-8.

Widom, C. S. (1989). Does violence breed violence? A critical examination of the literature. Psychological Bulletin, 106, 3–28.

Widom, C. S., Czaja, S. J., Dutton, M. A. (2008). Childhood victimization and lifetime revictimization. Child Abuse & Neglect, 32(8), 785–796. DOI: 10.1016/j. chiabu.2007.12.006.

Wójcik, S. (2013). Przemoc w rodzinie, zaniedbanie, wiktymizacja pośrednia. Wyniki Ogólnopolskiej diagnozy problemu przemocy wobec dzieci. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 12(3), 40–62.

World Health Organization (2002). The world report on violence and health. Genewa: WHO Press.

Wright, M. O. D., Crawford, E., Del Castillo, D. (2009). Childhood emotional maltreatment and later psychological distress among college students: The mediating role of maladaptive schemas. Child Abuse & Neglect, 33(1), 59–68. DOI: 10.1016/j.chiabu.2008.12.007.

Young, J. E., Brown, G. (1994). Young schema questionnaire. Cognitive therapy for personality disorders: A schema-focused approach. Nowy Jork, NY: Professional Resource Exchange.

Young, J. E., Klosko, J. S., Weishaar, M. E. (2014). Terapia schematów. Przewodnik praktyka. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.


Refbacks

  • There are currently no refbacks.