Urządzenia ekranowe w rękach dzieci w wieku 0–6 lat – zagrożenia, szanse, postulaty profilaktyczne

Abstrakt

Wraz z rosnącą popularnością mobilnych urządzeń ekranowych (tablety, smartfony) ważną kwestią staje się ich wpływ na bezpieczeństwo i zdrowie najmłodszych użytkowników. W artykule zestawiono wyniki zagranicznych badań dotyczących intensywności korzystania z urządzeń ekranowych przez małe dzieci z wynikami badań krajowych. Te ostatnie wskazują m.in., że w Polsce z urządzeń ekranowych korzysta ponad 40% dzieci do 2 r.ż. i aż 84% – w wieku 5–6 lat. Ponad 70% rodziców deklaruje, że motywacją do udostępniania ich dzieciom jest zajęcie się „swoimi sprawami”. Tymczasem naukowcy zwracają uwagę, że zbyt wczesne i nadmiarowe korzystanie z urządzeń ekranowych przez dzieci może szkodliwie wpływać na ich rozwój, m.in. dojrzewanie struktur mózgu i wzrok, a także prowadzić do uzależnienia. W odpowiedzi na zagrożenia organizacje zajmujące się bezpieczeństwem i ochroną zdrowia dzieci opracowują oraz upowszechniają zasady, które powinny towarzyszyć udostępnianiu dzieciom urządzeń ekranowych. Wśród nich zwraca się uwagę na wiek, do którego dzieci kategorycznie nie powinny mieć z nimi kontaktu – 18 miesięcy według American Academy of Pediatrics lub 12 miesięcy według Światowej Organizacji Zdrowia. Inne elementarne zasady to towarzyszenie dziecku, wyszukiwanie odpowiednich treści, ograniczenia czasowe adekwatne do wieku dziecka. Specjaliści uczulają rodziców, że kluczową kwestią w kontekście zagrożeń nadużywaniem urządzeń ekranowych przez dzieci jest poświęcanie im czasu i budowanie z nimi realnej relacji oraz tworzenie atrakcyjnej alternatywy dla aktywności online. Taki przekaz, omówiony szerzej w niniejszym tekście, towarzyszył m.in. akcji społecznej „Mama, tata, tablet” realizowanej przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę.