Przywiązanie w sądzie – kwestie dotyczące ochrony dzieci i opieki nad dziećmi

Abstrakt

Teoria przywiązania i badania nad przywiązaniem są przywoływane w wielu kontekstach praktycznych, m.in. w sądach rodzinnych, ale jednocześnie powszechne są nieporozumienia dotyczące tych kwestii, które czasami skutkują błędnym stosowaniem wiedzy o przywiązaniu. Celem niniejszego wspólnego stanowiska jest pogłębienie wiedzy i zrozumienia, przeciwdziałanie dezinformacji oraz ukierunkowanie zastosowania teorii przywiązania w sądach rodzinnych, tak by korzystano z niej w sposób wspierający oraz oparty na dowodach naukowych, zwłaszcza przy podejmowaniu decyzji dotyczących ochrony dzieci i opieki nad dziećmi po rozstaniu rodziców. Niniejszy artykuł jest podzielony na dwie części. W części pierwszej przyjrzymy się problemom związanym z wykorzystaniem teorii przywiązania i badań nad przywiązaniem w sądach rodzinnych oraz omówimy ich przyczyny. W tym celu przeanalizujemy zastosowania teorii przywiązania w sądach rodzinnych w kontekście standardu działania w najlepiej pojętym interesie dziecka, omówimy nieporozumienia dotyczące teorii przywiązania i wskażemy czynniki, które utrudniają jej poprawne stosowanie. W części drugiej przedstawimy rekomendacje dotyczące stosowania teorii przywiązania i badań nad przywiązaniem. W tym celu zaproponujemy trzy zasady dotyczące przywiązania: dziecięca potrzeba posiadania dobrze znanych, niekrzywdzących opiekunów, wartość ciągłości wystarczająco dobrej opieki oraz korzyści płynące z sieci relacji przywiązaniowych. Omówimy również przydatność diagnozy jakości przywiązania i zachowań opiekuńczych w procesach decyzyjnych sądów rodzinnych, co doprowadzi nas do wniosku, że uwaga sądu powinna się koncentrować przede wszystkich na ocenie zachowania opiekunów. Chociaż nie osiągnęliśmy konsensusu w sprawie zastosowania oceny jakości przywiązania jako podstawy decyzji dotyczących ochrony dzieci i opieki nad dziećmi, takie diagnozy są bez wątpienia pomocne we właściwym planowaniu i realizacji interwencji pomocowych. Wreszcie, przedstawimy zalecenia dotyczące współpracy w prowadzeniu przyszłych badań